Abyroi.ART - "Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы
  • Басты бет
  • Журнал
  • Байқау
    • Байқау ережесі
    • Байқау нәтижесі
  • Мақала
  • Сабақ жоспары
  • Байланыс
Іздеу
Ұстаздарға
  • Республикалық байқау
  • Ашық сабақ
  • Сабақ жоспары
  • Тәрбие сағаты
  • Сценарий
  • Сабақ презентациясы
  • Ғылыми жоба
  • Мақала
Оқушыларға & Студенттерге
  • Республикалық байқау
  • Реферат
  • Шығарма
  • Эссе
  • Курстық жұмыс
  • Дипломдық жұмыс
  • Біз туралы
  • Сертификат алу
  • Сайттың ескі нұсқасы
  • Жарнама орнату
© 2022 "Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы. Барлық құқығы қорғалған.
Назарда Ыбырай Алтынсарин балалар әдебиетінің атасы
Бөлісу
Хабарлама Толығырақ
Соңғы қосылғандар
Қысқамерзімді жоспары. Сабақтың тақырыбы: ҒАЛАМТОР ТАРИХЫ
Сабақ жоспары
1 СЫНЫП ОҚУШЫСЫНЫҢ МЕКТЕПКЕ БЕЙІМДЕЛУІ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ПРОБЛЕМА РЕТІНДЕ
Мақала
РАЗРАБОТКА УРОКА ПО АНГЛИЙСКОМУ ЯЗЫКУ ДЛЯ УЧАЩИХСЯ 8-Х КЛАССОВ  ПО ТЕМЕ «TEENS AND MEDIA»
Сабақ жоспары
Ілияс оқулары республикалық конкурсы
Байқау ережесі
Желтоқсан айындағы байқаулар нәтижесі
Байқау нәтижесі
Aa
Abyroi.ART - "Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы
Aa
  • Басты бет
  • Журнал
  • Байқау
  • Мақала
  • Сабақ жоспары
  • Байланыс
Іздеу
  • Басты бет
  • Журнал
  • Байқау
    • Байқау ережесі
    • Байқау нәтижесі
  • Мақала
  • Сабақ жоспары
  • Байланыс
ӘЛЕУМЕТТІК ЖЕЛІ
  • Біз туралы
  • Сертификат алу
  • Сайттың ескі нұсқасы
  • Жарнама орнату
© 2022 "Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы. Барлық құқығы қорғалған.
Abyroi.ART - "Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы > Эссе > Ыбырай Алтынсарин балалар әдебиетінің атасы
Эссе

Ыбырай Алтынсарин балалар әдебиетінің атасы

abyroi.art
abyroi.art
Бөлісу
Бөлісу

Қазақ әдебиетінің тақырыптық  ерекшелігімен өзгешеленіп  тұратын саланың бірі де бірегейі балалар әдебиеті.Қазақ балалар әдебиеті — қазақ қоғамымен дамып,  өсіп келе жатқан сала. Балалар әдебиетіне тән өзіндік ерекшеліктер бар.

«Балаларға арналған шығармалардың басты геройы бала болуы міндетті емес, тіпті бір де бала қатыстырмай балаларға арнап шығарма жазуға болады»- деген  ерекшелігіне баса назар аударуға әбден болады. Балалар әдебиетінде уайым, қайғы жоқтың қасы және балалар әдебиетінің ең ерекше тұсы , балаларды өз отанынын сүйетін патриот, батыр образын жасауы. «Балалар әдебиетінің тағы бір қасиеті-юмор. Чуковскиййдің айтуынша «күлуге деген үлкен қажеттілік» бар. Көркем шығарма балаларды көңілдендіру үшін ғана күлдірмейді, олардың бойында юмор сезімін тәрбиелеу үшін күлдіреді. Өйткені юмор сезімі бала өскенде оның кез келген қолайсыз ортаға қарсы қорғаныс қабілетін арттырады және ұсақ-түйек қажетсіз кикілжіңдерден жоғары тұруға үйретеді».  Сонымен қатар балалар әдебиеті  тәлім-тәрбие құралына да айналып үлгерген. Қазақ халқының ауыз әдебиеті, батырлары жыры мен жыраулар поэзиясы тұнып тұрған балалар әдебиеті.

Балалар әдебиеті халықтың дәстүрлі бала тәрбиесінің негізінде туып қалыптасқан, ауқымы кең көркем шығармалардан тұрады. Мазмұны ғибратты, тілі көркем, ұғымды, ғасырлардан жеткен халық даналығына, тәжірибесіне суарылған қазақ балалар әдебиеті — балалардың мінез-құлқын, көркемдік талғамын танытатын, шығарманың қуат көзін ашатын асыл мұра. «Қазақ балалар әдебиеті басқа да көркем шығармалар тәрізді сан ғасырлық тарихи даму кезеңдерді басынан өткеріп келеді.

Қазақ әдебиеті мен балалар әдебиетінде зор жаңалықпен келген тұлғаның бірі және балалар әдебиетінің атасы  Ыбырай Алтынсарин. Ыбырай Алтынсарин дегенде ойымызға сан ақпараттар оралары анық. Себебі, бұл кісі қазақ балалары үшін үлкен жаңалықтар аша білді. Алғашқысы қазақ балалары үшін тұңғыш білім ордасын яғни мектеп ашқан ұлы ұстаз. Қазақ елін қараңғылық бұғауынан алып шығып, көзін ашып, көкірегін оятуды көздеген халық қамқоршысы. Ыбырай Алтынсариннің шығармашылығы мен оқулығының басым көпшілігі балаларға арналып жазылған. Оған дәлел:
Ыбырай Алтынсариннің 1879 жылы жарық көрген «Қазақ хрестоматиясы» оқулығы.  Ол бұл оқулықты бала санасына жақсы әсер етіп, жақсы істерге үйрететін құрал ретінде санады. Меніңше Ыбырай ата жазған барлық оқулық оқушылардың белгілі бір тұлға және көзі ашық, көкірегі ашық азамт болып қалыптасуына арналды.

Ыбырай Алтынсариннің шығармашылығының бір бөлігі- өлеңдері. Олар: «Кел,балалар оқылық», «Өнер -білім бар жұрттар», «Өзен», «Жаз» т.б өлеңдері балаларға арналған деп толық негізде айта аламыз. «Кел, балалар оқылық» өлеңіндегі шумақтардың әрқайсысының өзінде ақ тұнып тұрған мағына. Оқушыларды оқуға, білім алуға шақырып жатқанын көзі ашық адамның бәрі керемет ұғады.
                                          Оқысаңдар, балалар,

                                          Шамнан шырақ жағылар.

                                          Тілегенің алдыңнан

                                          Іздемей ақ табылар.

                                          Кел, балалар, оқылық

Сонымен қатар   Ыбырай Алтынсариннің  балаларға арнап жазған және басқа ұлт жазушылардан аударған  әңгімелері бар.Әңгімелерінде : білім алу, оқу және еңбекқорлық , адалдық тақырыптарында қалам тербеді.  «Бақша ағаштары», «Асыл шөп», «Әдеп», «Әке мен бала» әңгімелерін оқығанда, жастарды ізгілікке, бауырмалдық пен мейірімділікке, достық қасиеттерге баулуды көздегенін анық байқадым Ал, «Тіршіліктің тұтқасы еңбек» деп түсінетін Ыбырай «Қыпшақ Сейітқұл», «Мейірімді бала», «Мұңсыз адам» атты туындыларында еңбекті бірінші орынға қойып, тәрбие негізі адал еңбекте деп қорытындылайды. Аудармалары қатарына И.Крыловтың «Егіннің бастары», «Қарға мен түлкі», Л.Толстойдың «полкан деген ит», Паульсонның «Аурудан аяған күштірек, «Тәккәппаршылық» сияқты әңгімелерін балаларға арнап аударды.

Ыбырай Алтынсарин өмір сүрген ғұмырында өшпес мұра мен тарих қалдырды. Олай айқанымның себебі жоғарыда айтылған шығармалары мен ұстаздық жолы. Әрі ұстаз , әрі жазушы бола білген Ыбырай Алтынсарин балалар әдебиетінде « балалар әдебиетінің атасы» атымен мәңгі сақталатынына толықтай  сенемін. Ыбырайдың ұстаздық еткен жолымен өзімде ұстаз қызметін атқарып жатырмын. Балалардың білімі мен тәрбиесінің жақсы қалыптасуы  әрқашанда мұғалімдерге байланысты болмақ.
Ыбырай салған сара жол әр уақытта да жалғасын табары сөзсіз. «Балалар әдебиетінің атасы Ыбырай»  әр баланың жадында!

Загрузчик Загрузка…
Логотип EAD Слишком долго?

Перезагрузка Перезагрузить документ
| Открыть Открыть в новой вкладке

Жүктеп алу

Басқа мақалалар

УЧА ДРУГИХ, УЧУСЬ САМА

АЯУЛЫ АНА- ҚАДІРЛІ ҰСТАЗ

ЕЛІН СҮЙГЕН – ТӘУЕЛСІЗДІК ҚҰРДАСЫ

Жаңалықтарға жазылу

"Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы ұйымдастырған шаралардан алғаш хабардар болу үшін жазылыңыз.
Республикалық ұстаздар мен оқушыларға арналған байқаулар туралы ақпаратты және науқандарды жіберіп алмас үшін жазылып қойыңыз.
abyroi.art 30.08.2022
Материалмен бөлісу
Facebook Twitter Whatsapp Whatsapp Вконтакте Telegram Сілтемені көшіру Басып шығару
abyroi.art
Автор abyroi.art
Парақшалар
"Абырой" білім порталы / Ұстаздар мен оқушыларға арналған республикалық байқау "Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы / Ұстаздарға арналған журналға материал жариялау
Алдыңғы материал ИНТЕРНЕТ АРҚЫЛЫ ОНЛАЙН САБАҚТЫҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ
Келесі материал МӘТІН – КОММУНИКАТИВТІК ТІЛДІК ҚҰЗІРЕТТІЛІКТЕРДІ ДАМЫТУ ҚҰРАЛЫ
banner
Мақала жариялау
Республикалық "Абырой" ғылыми-әдістемелік журналына өз жұмысыңызды жариялап, сертификат алыңыз.
Толығырақ

Біз әлеуметтік желідеміз

5.6k Оқырман Жазылу
680 Members Жазылу
- Жарнама -
Ad imageAd image

Соңғы материалдар

Қысқамерзімді жоспары. Сабақтың тақырыбы: ҒАЛАМТОР ТАРИХЫ
1 СЫНЫП ОҚУШЫСЫНЫҢ МЕКТЕПКЕ БЕЙІМДЕЛУІ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ПРОБЛЕМА РЕТІНДЕ
РАЗРАБОТКА УРОКА ПО АНГЛИЙСКОМУ ЯЗЫКУ ДЛЯ УЧАЩИХСЯ 8-Х КЛАССОВ  ПО ТЕМЕ «TEENS AND MEDIA»
banner
Республикалық байқау
"Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы ұйымдастырған Республикалық оқушылар мен ұстаздарға арналған байқауға қатысуға шақырамыз.
Толығырақ

“Абырой” ғылыми-әдістемелік журналы

ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің KZ30VPY00029365 лицензиялық куәлігімен тіркелген

Ұстаздарға

  • Республикалық байқау
  • Ашық сабақ
  • Сабақ жоспары
  • Тәрбие сағаты
  • Сценарий
  • Сабақ презентациясы
  • Ғылыми жоба
  • Мақала

Оқушы мен студенттерге

  • Республикалық байқау
  • Реферат
  • Шығарма
  • Эссе
  • Курстық жұмыс
  • Дипломдық жұмыс

Жаңалықтарға жазылу

Жаңа байқаулардан алғаш хабардар болу үшін жазылу

Abyroi.ART - "Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы
ӘЛЕУМЕТТІК ЖЕЛІ

© 2022 "Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы. Барлық құқығы қорғалған. Сайттан көшірілген материалдарға міндетті түрде кері сілтеме қойылуы тиіс.

Жаңалықтарға жазылу

"Абырой" ғылыми-әдістемелік журналы ұйымдастырған шаралардан алғаш хабардар болғыңыз келсе формаға Email адресіңізді толтырып жазылыңыз.

Республикалық байқаулар хабарламасы сіздің эл.почтаңызға келіп тұрады.

Оқу тізімінен жойылды

Болдырмау
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?