ХХІ ғасырда жаһандық әлемде қоғамдық процестерге жан-жақты ықпал ететін елеулі және терең өзгерістер болып жатыр. Жүзеге асырылып жатқан әлеуметтік-саяси және экономикалық реформалардың органикалық негізі қоғамның рухани-адамгершілік дамуы болып табылады.
«Рухани жаңғыру» бағдарламасы әлеуметтік тұрақтылық пен мемлекеттің тұрақтылығын сақтауға, гуманизмнің, толеранттылықтың және этносаралық келісімнің адамгершілік құндылықтарын тереңдетуге бағытталған. Бәсекеге қабілеттілік жағдайындағы әлеуметтік кеңістік мемлекет, қоғам және бизнес диалогы үшін кең мүмкіндіктер ашады.
«Рухани жаңғыру» бағдарламасы заманауи әлемнің шынайылығына сәйкес қоғамның рухани-адамгершілік дамуының өзектілігін анықтайды. 2017 жылғы 12 сәуірде жарияланған Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында: «Бүгінде жеке адам ғана емес, жалпы ұлт өзінің бәсекеге қабілеттілігін дамыта отырып, табысқа жету мүмкіндігіне ие» [1]. Елдің бәсекеге қабілеттілігі рухани-адамгершілік және әлеуметтік-мәдени құндылықтармен өзара байланысты. Азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекетті дамытудың маңызы зор.
Адами капиталдың жаңа келбетін бейнелейтін «Қазақстанның 100 жаңа есімі» жобасы «Рухани жаңғыру» бағдарламасының маңызды жағы болды. Бұл көпұлтты қоғамның өкілдері, олардың жұмысы мен кәсіби қызметі инновациялық технологиялар мен жаңа шындық жүйесіндегі тенденциялардың өзектілігін анықтайды.
Қоғамның рухани-адамгершілік дамуының әлеуметтік-мәдени негіздерінің бірі-гуманизм. Гуманизм-ғасырлар бойы қоғамның дамуына және қоғамдық сананың тереңдеуіне ықпал еткен жалпыадамзаттық мәдениеттің ең терең құбылысы. Филантропия, әр адамға қоғамның қамқорлығы, оның құқықтарын қорғау, материалдық және рухани әл – ауқат үшін жағдай жасау-әлеуметтік мемлекеттің басты басымдықтары мен сипаттамалық белгілері. Дәл осы принциптер тұрақтылықты нығайтуға, қоғамдағы моральдық атмосфераны жақсартуға әкеледі.
Гуманизм рөлінің артуы толерантты этносаралық қатынастарды тереңдетуге ықпал етеді. Бүгінгі күннің контексінде гуманизм — бұл «тұтастай алғанда адам өмірінің және жеке тұлғаның әмбебап маңыздылығын растайтын идеялар жиынтығы» [2, 206 б.]. Отбасы, мектеп, өндіріс, жұмыспен қамту және қызмет көрсету сияқты әлеуметтік мемлекеттік институттар гуманистік идеяларды енгізуге және таратуға арналған.
Гуманизм мұраттарын ұғыну «Рухани жаңғыру»бағдарламасын жүзеге асыруда ерекше маңызға ие. Жеке тұлғаның мүдделерін мемлекет мүдделерімен үйлестіру қазіргі қоғамның дүниетанымындағы гуманистік аспектілерді тереңдетуді білдіреді. Гуманизм әлеуметтік белсенділікке елеулі әсер етеді, COVІD-19-ға байланысты сын-қатерлерді, қауіптер мен қатерлерді жан-жақты еңсеруге, пандемиядан кейінгі кезеңде елдің табысты әлеуметтік-экономикалық дамуына ықпал етеді.
2021 жылғы 15 қаңтарда Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев VІІ сайланған Парламенттің бірінші сессиясының ашылуында сөз сөйледі [3]. Мемлекет басшысы денсаулық сақтаудың қоғамдық жүйесін жаңғыртудың маңыздылығын атап өтті. Азаматтардың денсаулығы мен әлеуметтік әл-ауқатына, олардың экономикалық ресурстары мен шығармашылық мүмкіндіктерінің өсуіне қамқорлық жасау мемлекеттің әлеуметтік саясатының базалық негізін құрайды. Жастарға инвестиция салу, жас ұрпақтың еңбекке құрметпен қарауын қалыптастыру маңызды, бұл елдің әлеуметтік кодексінің ажырамас бөлігі болып табылады. Қазіргі гуманизм ұлттық және жалпыадамзаттық мүдделердің бірлігін, мәдениеттер диалогын, халықтық дипломатия мен зияткерлік ынтымақтастықты нығайтуға ықпал етеді.
«Рухани жаңғыру» бағдарламасы қоғамның рухани-адамгершілік дамуына бағытталған. Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2021 жылғы 1 қыркүйекте жарияланған «Халық бірлігі және жүйелі реформалар – ел өркендеуінің берік негізі» атты Қазақстан халқына Жолдауында: «қоғамды топтастыру, ұлттық бірегейлікті нығайту мәселелерінде елдің тарихи мұрасы мен мәдени әлеуетін тиімді пайдалануға үлкен рөл беріледі» деп атап көрсетілген [4
«Рухани жаңғыру» бағдарламасы әлеуметтік мемлекет жүйесіндегі рухани жаңғырудың маңыздылығын айқындайды. Әлеуметтік мемлекет азаматтардың мүмкіндіктерін, қажеттіліктері мен мүдделерін іске асырудың тиімді құралы болып табылады. Жаңғырту процестері қазіргі заманғы қоғамның тыныс-тіршілігінің жаңа жағдайлары мен стандарттарына сәйкес әлеуметтік саясаттың дамуына ықпал етеді. Жүзеге асырылып жатқан реформалар мен қайта құрулардың нысаналы әрі жүйелі сипатын тереңдету маңызды.
Әлеуметтік-мәдени ортаның жаңаруы оң әлеуметтік өзгерістерге, жаһандық тәуекелдер мен сын-қатерлер жағдайында әлеуметтік өзін-өзі танудың дамуына ықпал етеді. Гуманизм адамның дүниетанымының бір түрі ретінде оның әлеуметтік функцияларын нығайтумен байланысты. Әлеуметтік қорғау, әлеуметтік әділеттілік, әлеуметтік серіктестік принциптері гуманистік құндылықтармен байланысты.
Қоғамның рухани-адамгершілік даму жүйесіндегі «Рухани жаңғыру» бағдарламасы ақпараттық қоғамның жалпыадамзаттық гуманистік мүдделері мен қажеттіліктеріне сәйкес адамның шығармашылық қабілеттері мен мүмкіндіктерін іске асырудың өзектілігін анықтайды. Филантропия, адамгершілік – халықтың тарихи жадының, қоғамдық сана мен әлеуметтік-мәдени құндылықтардың компоненттерін анықтайды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Мемлекет басшысының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру»атты мақаласы. 12 сәуір 2021 / URL: //https://www.akorda.kz/ru/events/akorda_news/press_conferences/statya-glavy-gosudarstva-vzglyad-v-bud … (өтініш берген күні: 19.08.2021).
2. Огольцова Е.Г. жастарды тәрбиелеу үдерісіндегі гуманизм қағидаттары / гуманитарлық ынтымақтастықтың қазіргі заманғы аспектілерінде халықтық дипломатияны дамыту. Орталық Азия өңірінің ғалымдары мен қоғам қайраткерлерінің халықаралық форумының баяндамалар жинағы. – Астана, 2014. -Б.205-208.
3. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев VII сайланған Парламенттің бірінші сессиясының ашылуында сөз сөйледі. 2021 жылғы 15 қаңтар / URL: https://www.akorda.kz/ru/events/astana_kazakhstan/participation_in_events/prezident-kasym-zhomart-tokaev-vystupil-na-otkrytii-pervoi-sessii-parlamenta-vii-sozyva (өтініш берген күні: 18.09.2021).
4. Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Халық бірлігі және жүйелі реформалар – елдің өркендеуінің берік негізі» атты Қазақстан халқына Жолдауы / URL: https://www.akorda.kz/ru/poslanie-glavy-gosudarstva-kasym-zhomarta-tokaeva-narodu-kazahstana-183048 (өтініш берген күні: 15.09.2021).
Сейтқалым Аружан Сейтнұрқызы
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Загрузка…
Перезагрузить документ 
Открыть в новой вкладке 
