Ең әуелі – ниет керек
Одан соң – күш керек
Одан соң – тәртіп керек.
(М. Әуезов)
Еліміздің ертеңгі болашағы жас ұрпақ болғандықтан, оларға терең де сапалы білім берудің жаңа әдіс-тәсілдерін қолдану бүгінгі күннің өзекті мәселесі болып отыр. «Педагог көп әдісті қолдана отырып, оны өзіне сүйеніш, қолғабыс нәрсе есебінде пайдаланған дұрыс» деп, Ахмет Байтұрсыновтың айтқандай, қоғам талаптарына сәйкес «білімді тұлға», яғни білім, білік, дағдылары қалыптасқан жеке тұлғаны дайындаумен ғана шектеле қоймай, өмірдің өзгерістеріне дайын болатын, белсенді, шығармашыл ойлайтын, интеллектуалды, жан-жақты дамыған жеке тұлғаны дайындау біздің мақсатымыз. Бұл – заманауи талаптарға сай болашақ ұрпақтың сұранысын қанағаттандыру білім мазмұнының жаңаруымен қатар, критериалды бағалау жүйесін енгізіп, оқытудың әдіс-тәсілдері мен құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды талап етеді.
Жаңартылған білім берудің маңыздылығы – бала тұлғасының үйлесімді қолайлы білім беру ортасын құра отырып сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, тәжірибе жасау, АКТ-ны қолдану, коммуникативті қарым-қатынасқа түсу, жеке, жұппен, топта жұмыс жасай білу, тез, әрі нақты ойлап, тез шешім қабылдай алу, функционалды сауаттылықты, шығармашылықты қолдана білуді және оны тиімді жүзеге асыру үшін қажетті тиімді оқыту әдіс-тәсілдерді қолдана білу. Мектеп жасына дейінгі балалардың жетекші әрекеті ойын болғандықтан, оқу қызметін тиімді ұйымдастыруда ойынның атқаратын рөлі де ерекше.
«Ойын – бұл баланың рухани дүниесіне оны қоршаған ортасы туралы ұғымдардың және түсініктердің жандандыратын ағыны енетін үлкен жарық терезе сияқты» деген В.А. Сухомлинскийдің айтуынша, баланың танымын ашатын, тілін дамытып, өмірге құштарлығын оятатын жарық терезе – педагогтар.
Ойын балалар үшін айналаны танып-білу тәсілі. Ойын кезінде бала өзін еркін ұстайды. Дидактикалық ойындар арқылы балалар қоршаған ортадағы заттармен танысып, қасиеті мен сапасын ажыратуға, әртүрлі құбылыстардың ерекшеліктерін білуге талпыныс жасайды, өзіне қажетті көптеген мәліметтер жинайды және олардың сөздік қорлары кеңейеді. Л.С.Выготскийдің айтуы бойынша, «Ойын – адамның өмір танымының алғашқы қадамы».
Қазіргі қоғам өзгерістеріне тез бейімделу дағдыларын дамыту үшін ұйымдастырылған оқу қызметін ойын арқылы оқытудың белсенді әдіс-тәсілдерін үш топқа бөліп қарастыруға болады.
-педагогтің жетекшілігімен жүргізілетін ойын;
-құрылымдалған ойын;
-еркін ойын;
1. Педагогтің жетекшілігімен жүргізілетін ойында педагог ойынға қажетті материалдармен балаларды қамтамасыз етіп, ойынды бастап береді немесе ойынды бағыттау не баланы бағдарлау үшін ойынға қосылады. Құрылымдалған ойын барысында әдетте балаға қашан және не істеу керектігі жөнінде нұсқаулар беріледі. Педагогтің жетекшілігімен жүргізілетін ойында ойынның/тапсырманың нақты аяқталу кезеңі болуы ойын барысында өрбуі мүмкін әртүрлі нұсқалар санын шектейді. Бұл баланың ойынды қабылдауын жеңілдетеді. Сонымен қатар ойынның айқын құрылымы балаға ойынның ақырғы нәтіижесіне жету үшін қандай қадамдар мен іс-әрекеттерді орындау қажет екендігін түсінуге мүмкіндік береді.
2. Құрылымдалған ойын – мектеп жасына дейінгі балаға белгілі бір дағдыларды үйретуге және дамытуға бағытталған ойын түрінде ұйымдастырылатын іс-шара. Құрылымдалған ойынға әртүрлі қимыл-қозғалыс ойындары мен жаттығулар (секіру, өрмелеу), суды, құмды, саз балшықты пайдаланатын ойындар, арт-терапия түріндегі ойындар (саусақпен, қылқаламмен, пастель бояуларымен, түрлі түсті қарандаштармен сурет салу) жатады. Атап айтқанда, құрылымдалған материалмен жұмыс істеуге арналған сабақ ойын терапиясының ерте кезеңдерінде, баланың сезімдері әлі қалыптасып және саналы түрде сезінгенге дейін ерекше маңызды.
3. Нақты шекаралары мен ережелері жоқ, бала қалағанын жасайтын еркін ойын. Бұл ойынның маңыздылығы балалардың өзара қарым-қатынасын дамытумен байланысты. Еркін ойын балалардың талқылау, проблеманы шешу, қақтығыстардың алдын алу, келісімге келу және т.б. қарым-қатынас дағдыларын қалыптастырады.
Ойын түрлерін оқыту әдісі ретінде пайдалану балалардың танымдық қызығушылығын арттыруға ықпал етеді. Оқытудағы ойын технологиясының басты элементтері: ойынның алдында нақты оқу мақсаты қойылады; ойын әрекеттері арқылы нақты педагогикалық нәтижеге қол жеткізіледі; оқу қызметі ойын ережелеріне бағынады. Ұжымдық қызмет түрлерін ұйымдастыруға бағытталған ойын тәсілдері балалардың басқа топ мүшелерінің пікірін құрметтеуді, ақырғы нәтижелерді болжауды, өздерінің ойын барысында атқаратын іс-әрекетін өз бетінше жоспарлауды, мақсатқа жету әдістерін анықтауды үйренуіне ықпал етеді.
Жалпы қорыта айтқанда, жаңартылған оқу мазмұны аясында оқытудың тиімді әдіс-тәсілдерін оқу қызметінде тиімді қолдана білсеңіз, баланың танымдық белсенділігін арттыруға, өз бетінше білім алуға, шығармашылығын қалыптастыруға ықпал ететіндігін, балалардың ұжымда бірлесіп жұмыс жасауға үйрететіндігін, білімнің тереңдігі, әрі тиянақтылығы артатындығын, оқудың қызықты жеңіл өтетіндігін байқайсыз. Яғни, бала өз ой-пікірін ашық еркін айтады, бір-бірін тыңдауға үйренеді, топта ынтымақтастық атмосферасы қалыптасады. Сондықтан ұйымдастырылған оқу қызметінде ойынның үш түрін дұрыс ұйымдастыра білсеңіз, жаңа әдіс-тәсілдердің тиімді болатындығын айтуға болады. Біз, педагогтар, жаңартылған білім беру аясында оқытудың тиімді-әдіс-тәсілдерін жетік меңгергенде ғана жан-жақты дамыған, болашағы айқын, тағдары анық, бәсекеге қабілетті рухани бай тұлға қалыптастыра алатынымызға сеніміміз мол.
Байгалым Саяжан
«Алматы облысы білім басқармасының қарасай ауданы бойынша білім бөлімі» мемлекеттік мекемесінің «Сандуғаш» бөбекжай-балабақшасы коммуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорны
Загрузка…
Перезагрузить документ 
Открыть в новой вкладке 
